De Amerikaanse economie bevindt zich op een kruispunt. Er komen steeds meer scheurtjes en de groei neemt af omdat de werkgelegenheid en de consumentenbestedingen onder druk staan door de tarieven. Aan de andere kant zorgt generatieve kunstmatige intelligentie (AI) voor een stijging van de productiviteit. De vraag is nu: Kan AI de scheurtjes in de Amerikaanse economie dichten?

Ik denk dat er zeker sprake is van een negatieve impact van de handelsbeperkingen, maar dat de positieve impact van AI nog wel eens veel groter zou kunnen zijn. Ik verwacht dat de groei van het bbp in de tweede helft van 2025 zal afzwakken naar 1% of iets daaronder, maar ik denk niet dat dit tot een recessie zal leiden. De AI-megatrend zou zelfs kunnen zorgen voor een structurele opwaartse impuls en de groei in 2026 en 2027 kunnen versnellen.

Deze vier grafieken verduidelijken waarom de Amerikaanse economie veerkrachtig kan blijven.

1. De investeringen in AI zijn groter dan tijdens het dotcomtijdperk.

Techbedrijven hebben honderden miljarden dollars in AI geïnvesteerd, ook al zijn er zorgen over het toekomstige rendement van hun investering.

Het grootste deel van die uitgaven is besteed aan de bouw van datacenters die veel stroom verbruiken. Een aantal bedrijven in de halfgeleidermarkt, de industrie en de energiesector profiteert van deze sterke groei. Zo zag Modine Manufacturing, dat temperatuurbeheersystemen bouwt die in deze centra worden gebruikt, zijn aandelen dit jaar met 22,1% stijgen (per 26 augustus). Door de deals van Constellation Energy met techgiganten Meta en Microsoft voor de levering van kernenergie aan datacenters, is het aandeel in dezelfde periode met 41,5% gestegen.

Bij al die uitgaven rijst natuurlijk de vraag: Stevenen we af op een crisis die vergelijkbaar is met de techdip in 2000? Ik sluit een ‘AI-winter’ niet uit, maar de pc- en internetrevolutie van de jaren negentig is een ander verhaal dan het tech-verhaal van nu. Waar het toen ging om hardware, connectiviteit, netwerken en informatie, gaat het bij AI om het ontsluiten van opgebouwde kennis. En anders dan bij de dotcomzeepbel hebben bedrijven nu veel geld en maken ze flinke winsten. De waarderingen lopen sterk uiteen, dus grondig, fundamenteel onderzoek is nodig om de winnaars van de verliezers te kunnen onderscheiden.

Het kan zijn dat de grootste winnaars van de AI-investeringsstroom nog hun intrede moeten doen. Dankzij pioniers zoals Cisco is de infrastructuur van het internet aangelegd, waardoor bedrijven zoals Netflix, Amazon en Google nu groot zijn geworden. De huidige uitbreiding van de AI-infrastructuur zou op dezelfde manier het pad kunnen effenen voor een nieuwe generatie succesvolle bedrijven.

2. Een stijging van de productiviteit komt zelden voor - en die is nu gaande

Grote productiviteitsstijgingen komen zelden voor in ontwikkelde economieën. In de VS duurde het jaren voordat pc en internet leidden tot een substantiële stijging van de productiviteit. Mijns inziens is met AI al een nieuw tijdperk van uitzonderlijke productiviteit aangebroken.

Door een hogere productie per uur kunnen bedrijven hun winst op hetzelfde niveau houden of verder laten groeien, zelfs als de lonen en kosten stijgen. De VS heeft al heel lang een structureel voordeel door een hoge productiviteitsgroei, wat bijdraagt aan de status van het land als marktleider op economisch vlak. Vergeleken met veel andere ontwikkelde economieën is de VS koploper op het gebied van productiviteit.

Ik denk dat de productiviteit in de VS de komende vijf jaar bijna kan verdubbelen tot een percentage van 4% op jaarbasis. Deze stijging is gunstig voor het bbp en kan zelfs bijdragen aan een afzwakking van de inflatie.

Hoewel ik me wel zorgen maak dat AI-knelpunten een domper kunnen zetten op het productiviteitspotentieel, heb ik goede hoop dat die problemen door nieuwe ontwikkelingen kunnen worden opgelost. De kosten voor het implementeren van grote taalmodellen (LLM) zijn 90% lager dan twee jaar terug.

Ik zie tijdens mijn recente reizen met eigen ogen welke impact dit heeft. Tijdens de jaarlijkse conferentie voor economen afgelopen zomer in Dublin viel het me op dat steeds meer mensen AI in hun dagelijkse werk gebruiken. Dat strookt met de wijze waarop wij bij Capital Group met AI omgaan: AI wordt op grote schaal toegepast en levert meer kosten- en tijdbesparingen op dan aanvankelijk werd verwacht. Daarom investeren we meer in het trainen van onze medewerkers en in agentische AI, waarvoor minimaal toezicht door mensen nodig is.

3. De arbeidsmarkt maakt zich op voor de toekomst

Van naaimachines tot auto's, de arbeidsmarkt is ingrijpend veranderd door nieuwe technologieën. De intrede van de pc en de impact daarvan op de arbeidsmarkt laten zien dat technologische innovaties nieuwe banen opleveren en dat die vaak beter betalen, maar dat er in eerste instantie banen verdwijnen.

De pc heeft tussen 1970 en 2015 in de VS 3,5 miljoen banen gekost, voornamelijk op het gebied van typen, boekhouden en auditing, zo blijkt uit een rapport van McKinsey & Company. In datzelfde tijdsbestek hebben pc's ook 19,3 miljoen banen opgeleverd, wat neerkomt op een nettowinst van 15,8 miljoen.

Met AI zal het waarschijnlijk niet anders gaan en momenteel zien we al een verschuiving van banen als gevolg van AI. Het is geen toeval dat de meeste ontslagen vallen bij techbedrijven die zwaar investeren in AI. Veel bedrijven zijn gefocust op behoud van winstmarges en verschillende bedrijven hebben tijdens de pandemie te veel mensen aangenomen. Tegelijkertijd zijn bedrijven in een concurrentiestrijd verwikkeld om AI-onderzoekers en -ontwikkelaars in huis te halen.

Economen betrekken AI nu ook in hun modellen en kijken met name naar de efficiencywinst om een goed beeld te krijgen van de impact van AI op de arbeidsmarkt. De efficiencyvoordelen zijn groter bij taken met uitgebreide documentatie, zoals juridische werkzaamheden of codering, gestandaardiseerde taken die vaak bij instapfuncties horen, en goedbetaalde taken waarvoor kostenbesparingen mogelijk zijn.

Maar het is wel van belang om een onderscheid te maken tussen taken en banen. Ik denk dat AI er uiteindelijk voor zorgt dat werknemers zich kunnen richten op andere, waardevollere activiteiten en hun huidige taken kunnen uitbreiden.

Natuurlijk kunnen we niet voorbijgaan aan het feit dat de tarieven en alle onzekerheid daaromheen tot ontslagen en een vacaturestop hebben geleid. In de komende maanden zal er mogelijk meer duidelijkheid komen over de richting die de arbeidsmarkt op zal gaan, maar vooralsnog zie ik geen aanwijzingen van wijdverspreide pijn.

4. Er zijn tekenen die wijzen op een vertraging, niet op een recessie.

Er zijn genoeg redenen tot zorg over de Amerikaanse economie. De inflatie is gestegen, er komen minder banen bij en het bbp daalt. Ik denk dat dit tekenen zijn van een economische vertraging halverwege de cyclus, en niet van een recessie.

Dat betekent niet dat er geen pijn zal zijn, vooral omdat nog niet duidelijk is wat het volle effect van de invoerheffingen van president Trump zal zijn. Bovendien zijn de waarderingen op de aandelenmarkten hoog, dus bij elke schok kan het verhaal veranderen. Als de economie vertraagt, is er doorgaans maar weinig ruimte voor fouten.

Dat neemt niet weg dat ik denk dat de positieve effecten van AI de investeringen zullen blijven stimuleren en dat de scheurtjes in de Amerikaanse economie worden gedicht. De bedrijfswinsten zijn over het algemeen ook op peil gebleven en een aantal bedrijven maakt melding van gezonde consumentenbestedingen, met name bij klanten met een hoger inkomen. Zo meldde Hugh Johnston, CFO van Disney, onlangs dat het erg goed gaat met hun klanten. En als de Federal Reserve binnenkort opnieuw een renteverlagingscyclus zou starten, wordt lenen goedkoper en dit zou de economie door een moeilijke periode heen kunnen loodsen.