President Trump heeft de afgelopen weken in niet mis te verstane bewoordingen zijn ongenoegen geuit over het functioneren van Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve. Of we Trump hierin nu serieus moeten nemen of niet, zijn uitspraken zorgen er in ieder geval voor dat beleggers zich afvragen wat de volgende stap wordt voor de Amerikaanse centrale bank en wat een wisseling van de wacht betekent voor de economie en de markten - ongeacht of Powell zijn termijn volmaakt en als voorzitter aanblijft tot mei 2026 of eerder het stokje overdraagt.

Los van het moment waarop Powell vertrekt, doen beleggers er verstandig aan om te kijken naar de verschillende scenario's die er liggen voor zijn opvolger en welke vorm het Amerikaanse monetaire beleid krijgt onder het nieuwe voorzitterschap, vooral wat betreft de continue strijd van de Fed tegen inflatie.

Het Witte Huis is al begonnen met het zoeken naar kandidaten en lijkt een sterke voorkeur te hebben voor een voorzitter die een meer accomoderend beleid zal voeren. De spanningen die dit veroorzaakt, roepen vragen op over de invloed van de politiek en de onafhankelijkheid van de Fed.

Voor alle duidelijkheid: wij zeggen niet dat Powell zijn termijn niet afmaakt. We analyseren verschillende scenario's om te anticiperen op de diverse uitkomsten, waaronder staartrisico's die gevolgen kunnen hebben voor de markten.

Onafhankelijkheid Fed in gedrang

In 2017 was het Trump zelf die Powell voordroeg als voorzitter en niemand weet hoe het beleid van de Fed onder de nieuwe voorzitter eruit zal zien. De benoeming van Fed-bestuurders moet worden goedgekeurd door de Senaat. Deze procedure biedt enige bescherming tegen de benoeming van onconventionele kandidaten, vooral gezien de reactie van de financiële markten en het publiek als dit zich wel zou voordoen. In de vorige termijn van Trump ging de Senaat niet akkoord met de benoeming van drie kandidaten die hij had voorgedragen: Herman Cain, Stephen Moore and Judy Shelton.

De termijn van Powell als voorzitter van de Fed loopt in mei 2026 af, maar hij kan wel tot januari 2028 aanblijven als een van de zeven bestuursleden. Daarnaast zijn er vijf stemgerechtigde leden van het Federal Open Markets Committee (FOMC) afkomstig van regionale Fed-banken die door hun eigen district worden benoemd. Het bestuur van de Fed heeft de bevoegdheid om Powell opnieuw te benoemen als voorzitter van het FOMC, dat de rentetarieven vaststelt. Het bestuur kan dit doen, geheel los van de kandidaat die als nieuwe voorzitter wordt goedgekeurd door de Senaat, maar in de geschiedenis van de Fed is dit nog nooit eerder gebeurd.

Aan de andere kant zullen medio 2026 vier van de zeven Fed-bestuurders door Trump zijn benoemd, aangezien ook de termijn van Adriana Kugler in januari afloopt. Tijdens de vorige termijn van Trump werden Waller en Bowman benoemd, de enige twee van de 19 FOMC-leden die zich tijdens de vergadering in juli 2025 openlijk uitspraken voor een renteverlaging.

Voor de Federal Reserve hebben we drie mogelijke scenario's in gedachten.

Scenario 1: De Fed behoudt onafhankelijke positie

Ook met een nieuwe voorzitter kan de status quo van de Fed behouden blijven. Net zoals bij Powell zou de nieuwe voorzitter weerstand kunnen blijven bieden aan politieke druk en de onafhankelijkheid van de centrale bank kunnen behouden, en tegelijkertijd vasthouden aan het traditionele tweeledige mandaat van de bank dat gericht is op prijsstabiliteit en volledige werkgelegenheid.

In dit scenario krijgt de economie misschien niet meteen een flinke impuls door scherpe renteverlagingen, maar kan er wel een meer duurzame groei op de lange termijn worden gerealiseerd. De inflatie kan onder controle worden gehouden door de rentetarieven weloverwogen aan te passen en duidelijk te communiceren over het beleid. Het vertrouwen van de markt in de onafhankelijkheid van de centrale bank moet worden versterkt, wat zal leiden tot stabiele investeringsvoorwaarden.

Dit kan leiden tot een iets vlakkere rentecurve en bredere credit spreads op de korte termijn, omdat de markten hun verwachtingen van een meer 'dovish' Fed-beleid bijstellen.

Scenario 2: Aantasting van de onafhankelijkheid van de Fed

De nieuwe voorzitter van de Fed kan voor een middenweg kiezen, waarbij hij of zij probeert een aantal politieke eisen in te willigen zonder de onafhankelijkheid van de centrale bank helemaal op te geven. Dit zou kunnen betekenen dat er agressievere renteaanpassingen worden doorgevoerd en dat er meer balansinstrumenten worden ingezet die normaal gesproken alleen worden ingezet om financiële instabiliteit of een recessie tegen te gaan.

Een meer dovish Fed kan de economie op korte termijn naar een snellere groei stuwen, maar ook de inflatie kunnen opdrijven of de verwezenlijking van de doelstelling van 2% kunnen vertragen. De Fed speelt ook een belangrijke rol in de financiële regelgeving en zou kunnen aansturen op soepelere regels voor banken, wat ook kan bijdragen aan een snellere groei op de korte termijn. Dit proces is al in gang gezet toen Michelle Bowman, die al langer pleit voor soepelere regelgeving, in juni werd aangesteld als vicevoorzitter van het FOMC.

Tegen deze achtergrond moeten obligatiebeleggers rekening houden met hogere inflatieverwachtingen, een steilere rentecurve en krappere credit spreads op de korte termijn.

Scenario 3: Einde onafhankelijke positie van de Fed

Ervaringen uit het verleden in de jaren zeventig kunnen de verwachtingen voor dit scenario verduidelijken. Ten tijde van de twee oliecrises en hogere overheidsbestedingen oefende het Witte Huis druk uit op de Fed om de rente laag te houden ondanks de stijgende inflatie. In 1979 werd Paul Volcker aangesteld als voorzitter en de markten raakten gewend aan een Fed die snel ingreep om de inflatie te beteugelen. Van 1980 tot 2008 was het rendement op 3-maands Treasury Bills vrijwel altijd hoger dan de jaarlijkse kerninflatie.

De situatie nu: De nieuwe voorzitter van de Fed zou agressieve renteverlagingen kunnen doorvoeren of een niet-conventioneel monetair beleid kunnen voeren om de economische groei te stimuleren, in overeenstemming met de richtlijnen van de president, ook als de inflatie boven het streefcijfer blijft.

Door de lagere rente kan er een kortstondige opleving van de economie plaatsvinden. Dit kan echter leiden tot langdurige instabiliteit en minder vertrouwen in de onafhankelijkheid van de Fed. Agressieve renteverlagingen kunnen ook leiden tot een sterkere stijging van de inflatieverwachtingen.

Als de obligatierente drastisch stijgt als reactie op de inflatiedruk, dan zouden er zelfs opnieuw maatregelen kunnen komen om de rentecurve te beheersen - een monetair beleidsinstrument waarbij centrale banken staatsobligaties kopen en verkopen om de rentetarieven voor de verschillende looptijden te beheersen - terwijl de Trump-regering de kosten voor lenen voor de overheid, bedrijven en consumenten wil verlagen. Een soortgelijk scenario deed zich voor in 1942, toen de Federal Reserve de schatkist hielp bij het financieren van de oorlogsschulden door de rente voor T-bills vast te zetten op 0,375% (dit percentage werd na verloop van tijd verhoogd) en voor Treasuries met een langere looptijd op 2,5%. In deze periode steeg ook de inflatie aanzienlijk.

Wat dit betekent voor de obligatieportefeuille is moeilijk te voorspellen, maar een veel hogere marktvolatiliteit en een verdere verzwakking van de Amerikaanse dollar liggen wel in de lijn der verwachting.

Als we kijken naar opkomende markten waar de uitvoerende macht heeft ingegrepen in het beleid van centrale banken, is een steilere rentecurve niet gegarandeerd. Paradoxaal genoeg is dit ingegeven door de angst voor kapitaalvlucht en valutadepreciatie, die op hun beurt weer hebben geleid tot een soepeler beleid en dus hogere reële rendementen (het rendement op een investering na inflatiecorrectie). Misschien zal dit in de VS anders zijn, maar we zijn er toch niet gerust op dat een politiek gestuurde Fed op langere termijn voor aanhoudend steilere rentecurves zal zorgen.

Wat betekent dit concreet?

In de jaren na de verstrengeling van de Federal Reserve en het ministerie van Financiën tijdens de Tweede Wereldoorlog en sinds de periode van hoge inflatie in de jaren 70 heeft de Fed zich bewezen als waakhond van 's werelds grootste obligatiemarkt. Voor obligatiebeleggers zal het van cruciaal belang zijn om te volgen hoe het mandaat van de Fed zich het komende jaar zal ontwikkelen. Het economische landschap verandert voortdurend en daarom willen we snel kunnen schakelen in onze beleggingsportefeuilles.